ဒီမိုုကေရစီ စံႏႈန္း (Democracy Index)
နိင္ငံတနိင္ငံမွာ ဒီမိုုကေရစီရိွမရိွကိုု နိင္ငံေရးသုုခမိန္ ေတြ ဒီမိုုကေရစီစံႏႈန္း ( Democracy Index ) ဆိုုတာနဲ ့ တိုုင္းထြာေလ့ရိွတယ္။ ဒီစံႏႈန္းမွာ အခ်က္ ( ၄ ) ခ်က္ရိွတယ္။
၁- ေရြးေကာက္ပြဲ ဟာ တရားမ်ွတမႈရိွမရိွ ( Whether National Elections are free and fair)
၂- မဲေပးတဲ့ နိင္ငံသားေတြ မွာ လံုုျခံဳမႈရိွမရိွ ( Security of Voters )
၃- နိင္ျခား နိင္ငံေတြက လြမ္းမိုုးခံေနရမႈ ရိွမရိွ။ ( The influence of foreign powers on government)
၄- အစိုုးရ၀န္ထမ္းေတြက ေပၚလစီေတြကိုု အေကာင္ထည္ေဖၚေဆာင္နိင္စြမ္းရိွမရိွ ။ ( the Capability of the Civil Servants to implement policies )
ဆိုုတဲ့စံႏႈန္း ၄ ခ်က္နဲ ့တိုုင္းထြာေလ့ရိွပါတယ္။ အခုု ျမန္မာ ့နိင္ငံေရးအေျခအေနက တိုုးတက္ေနတယ္ဆိုုေနၾကတဲ့အတြက္ က်နာ္တိုု ့ နိင္ငံဟာ ဒီမိုုကေရစီ စံႏႈန္းနဲ ့ဘယ္ေလာက္ကိုုက္ညီေနပါသလဲ ဆိုုတာကိုု ကိုုယ္ဖါသာကိုုယ္စဥ္းစား ေတြးေခၚနိင္ပါတယ္။
နိင္ငံေတြရဲ ့အမ်ိုုးစားေတြကိုု ဆန္းစစ္တဲ့ ေနရာမွာလဲ စံ ( ၄ ) ခ်က္သတ္မွတ္ထားျပန္ပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့
၁- ဒီမိုုကေရစီအျပည္အ၀ရိွတဲ့နိင္ငံ (Full Democracy )
၂- ဒီမိုုကေရစီ တစိတ္တပိုုင္းရိွတဲ့ နိင္ငံ (Flawed Democracy)
၃- စနစ္၂ မ်ိဳး အစိုုးရ (Hybrid Regimes )
၄- အာဏာရွင္ အစိုုးရ ( Authoritarian Regime)
ဒီေလးမ်ိဳးမွာ အာဏာရွင္အစိုုးရက လြဲလိုု ့ က်န္ သံုုးမ်ိဳးကိုု ဒီမိုုကေရစီ နိင္ငံမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရိွၾကတယ္။ ကမဘာနိင္ငံေပါင္း ၁၆၇ နိင္ငံရိွတဲ့အနက္ ေနာ္ေ၀း ဟာ ဒီမိုုကေရစီအရိွဆံုုးနိင္ငံအျဖစ္ နံပတ္ ၁ လိုု္က္။ ဥေရာပနိင္ငံေတြအေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီမိုုကေရစီအရိွဆံုုးအဆင့္ေတြသတ္မွတ္ခံရတယ္။ အေမရိကန္ က အဆင့္ ၂၀ ၊ ဂ်ပန္က ၂၁
နဲ ့ ဒီမိုုကေရစီမရိွဆံုုးနိင္ငံ အျဖစ္ ေျမာက္ကိုုရီးယားကိုု သတ္မွတ္တယ္။ ျမန္မာ ကေတာ့ဒီမိုုကေရစီမရိွဆံုုးနိင္ငံမ်ား ထဲမွာ နံပတ္ ၁၆၁ လိုုက္ေနတယ္။ သူေအာက္မွာ
ဥဇဘတ္ကစ္စတန္၊ တာမိန္နစ္စတန္၊ ခ်ဒ္၊ ေျမာက္ကိုုးရီးယားတိုု ့ျဖစ္ၾကတယ္။
Copy from Komoethee
Copy from Komoethee
No comments:
Post a Comment
Masha langai ngai a tingkyeng shinggyim ahkaw ahkang hpe hkra machyi shangun ai zawn re ai Gasi ,Ga hkum ni,Kyinsha Lasha re ai Gasi,Ga hkum ni hpe koi gam ga